Küresel bir köye dönüşmüş günümüz dünyasında cereyan eden sosyal, siyasî ve dinî hadiselerin özünü anlayabilmek için, çeşitli içtihad farklarıyla ya da toplumsal eğilimler neticesinde ortaya çıkmış fırkaları ele alırken günümüze kadar çeşitli değişikliklere uğrayarak gelen alt grupları da inceleyen bir Mezhepler Tarihi okuması yapmak gerekir. Son dönemlerde Müslüman halkların yaşadığı coğrafyalarda gelişen olaylar, günümüzden mezheplerin oluşum süreçlerine uzanan bir incelemeyi zorunlu kılmaktadır. Bu yönden, İslam Mezhepleri Tarihi, son zamanlarda alana kazandırılmış kapsamlı bir ders ve baş ucu kitabı mahiyetindedir.

Prof. Dr. Halil İbrahim Bulut, İslam Mezhepleri Tarihi’nde, İslam’da hem kültürel farklılıklara sebep hem de siyasî yönden çeşitli tartışmalara konu olan ana mezhepleri, daha az bilinen ya da kültürel ve/veya politik olarak birbirine karıştırılan fırkalarıyla birlikte ele alırken itikâdî ve amelî yönden düşünsel temellendirmelerini de birincil ve ikincil kaynaklar ile güncel literatüre dayanarak örneklerle aktarıyor.

Bu çalışmada mezhepler, öncelikle tarihî teşekkül süreçleri içinde incelenirken her bir oluşumun temel umdeleri ayrı ayrı açıklanıyor. Ardından, Ehl-i Sünnet-i Hâssa (Selefiyye) ve Ehl-i Sünnet-i Âmme (Mâtüridiyye ve Eş’ariyye) ile İmâmiyye, Zeydiyye, İsmailiyye gibi mektepler ve Bahâîlik, Yezîdîlik gibi zaman içinde farklı nitelikler kazanarak yayılan oluşumlar ayrıntılarıyla, güncel akışta ve genel kültürde karıştırılabilen yönleriyle, benzerlikleriyle ve farklılıklarıyla açıkça ortaya konuyor.