Okumuş insanlardan biri bana halkların kullandıkları takvimler, bunlar arasındaki temel farklar, aylar ve yıllarla ilgili örtüşmezlikler; tarihlerin bidayeti; halkları buna iten sebepler; belli bayramlar, birbirine uymayan vakitler, uygulamalar ve buna benzer konularla ilgili birçok soru sordu. Ayrıca konuyla ilgilenen kişilerin rahatça anlayacağı, muhtelif kitaplara müracaat etmeyi gerektirmeyecek, bir konuyu öğrenmek için 40 kişiye soru sorma ihtiyacını ortadan kaldıracak bir kitap yazmamı rica etti.

Alman müsteşrik Eduard Sachau, Bîrûnî’yi şu sözlerle tanımlamıştır: “İslam uygarlığında bilim dünyasının gördüğü en büyük deha.” Bu dehanın kaleminden çıkan Maziden Kalanlar (El-Âsârü’l-Bâkıye) başlıklı kitap; Soğdlardan Mecusilere, Yahudilerden Süryanilere, Nesturilerden Sabiilere ve nihayet Arap ve Müslüman milletlere varıncaya dek çeşitli toplumların kullandıkları takvimleri, bunların ortaya çıkış sebepleri ile ay ve yıllardaki farkları, toplumların bayramlarını, dinî gün ve ibadetleri anlatan eşsiz bir kaynak. Bu kitabı benzerlerinden ayıran en önemli fark, İslâmiyeti kabul etmeden önceki Harezmlilerin kökenlerine ve idare biçimlerine dair bilgi veren yegâne kaynak olmasıdır. Türkiye’nin en önemli Arapça uzmanlarından D. Ahsen Batur marifetiyle Arapça aslından Türkçeye çevrilen bu kitap, bilim tarihçilerinin başucu eseri olacak.