Mezopotamya’nın esrarengiz tepeleri ve onların eteklerinde kalan paha biçilmez hazineler 12. yüzyıldan başlayarak Avrupalı tüccarların ve ardından bilim adamlarının ayağını bu uçsuz bucaksız çöllere çekmiştir. Bu ilginç tepelerin uzun çağlardan beri sinesinde sakladığı geçmişi günümüze getiren yazılarının okunup sırlarının çözülmesini sağlayan Sümeroloji bilimi yüz elli yaşındadır.

Şimdiye kadar çok şeyin üstü açılmış olmasına rağmen bu konuda hala kesinleşmemiş birçok sırrın var olduğu kabul edilmektedir. Örneğin Sümerler Mezopotamya’ya nereden gelmişlerdir? Onların doğdukları yerler nerelerdir?

Dilleri günümüzdeki dillerin hangisi ile akrabadır? Gibi soruların cevapları hala kesin olarak verilememiştir.