Nisan 1204’te olanları unutamayız. Sekiz asır uzaktaki o öfkeyi ve acıyı nasıl paylaşmayalım?

Papa II. John Paul

Kudüs’ü Müslümanlardan geri almak hedefiyle 1202 yılında Venedik’ten denize açılan Haçlılar, önce Zara şehrindeki dindaşlarına saldırdılar, ardından Avrupa saraylarında sürgün hayatı yaşayan bir Bizans prensini, maddi ve dinî vaatler karşılığında tahta geçirmek için İstanbul’a yöneldiler. Haçlılar prensi tahta çıkarmayı başardılar ancak kendilerine vaat edilenler yerine getirilmeyince, 1204 yılında Bizans İmparatorluğu’nun başkentini eşi benzeri görülmemiş bir yağma ve katliamla ele geçirdiler. Papanın Bizans ve Avrupa tarihini derinden etkileyen bu olaydan sekiz yüz yıl sonra acıyla bahsetmesinin nedeni, Dördüncü Haçlı Seferi’nin etkilerinin hâlâ hissediliyor olmasıydı.

Elinizdeki kitapta, Haçlıların Hristiyanlığın o sıralardaki en büyük şehrini zapt etmeye ne zaman karar verdiklerinin ve bunu nasıl gerçekleştirdiklerinin cevabını, üç farklı bakış açısıyla kaleme alınmış çağdaş kaynakların satırlarında bulacaksınız. Kaynakların ilki sefere bizzat katılan bir kişinin kaleminden çıkan Devastatio Constantinopolitana Kroniği’dir. Diğerleri Soissons Nakil Anlatısı ve Gesta Episcoporum Halberstadensium’un Dördüncü Haçlı Seferi hakkındaki kısımlarıdır. Soissons Nakil Anlatısı’nda ve Gesta Episcoporum Halberstadensium’da seferin anlatısının yanında İstanbul’dan Avrupa’ya kaçırılan çok sayıda röliğin listeleri de bulunuyor.

Abdurrahman Onur Çalışır, Dördüncü Haçlı Seferi’nin Anonim Kaynakları adlı tercümesinde, sefer hakkında yapılan araştırmalarda genellikle ihmal edilen bu kaynakların notlandırılmış Türkçe çevirilerini, Latince orijinal metinleriyle beraber okuyucuya takdim ediyor.