Osmanlı klasik döneminde yazılan az sayıdaki mensur hikâye kitaplarından biri de Gedizli Azmî tarafından 1587 yılında kaleme alınan Kitab-ı Hiyel’dir. Günümüz Türkçesiyle adı Hileler Kitabı olan eser, iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde hükümdar, vezir ve âlimlerin başlarından geçen olaylar ve bu olaylardan çeşitli hilelerle kurtulmaları konu edilmiştir.

İkinci bölümde ise yazar, toplumun farklı kesimlerinden insanların günlük hayatta karşılaşabileceği olayları anlatır. Toplam 73 hikâyeden oluşan eserin günümüz Türkçesiyle yayıma hazırlanması sırasında eserin dil ve üslubuna mümkün olduğunca sadık kalınmıştır. 16.

yüzyıl Anadolu insanının günlük hayatını, örf ve âdetlerini, onların endişe, sevinç ve hüzünlerini yüzyıllar ötesinden bugüne ulaştıran Hileler Kitabı, sadece içinde yer verilen hikâyeleriyle değil, satır aralarından yansıyan kültür malzemesiyle de günümüze ışık tutmaktadır.