Gazzâlî (ö. 505/1111); fıkıh, usul, kelâm, felsefe ve mantık

gibi belli alana özgü eserlerin yanı sıra iman, amel ve ahlâk bütünlüğünü iç içe işlediği kitaplar kaleme almıştır. Birçok eserinde saadete ulaştıran ilim ve amelin mahiyetini ortaya koymuş, kimi ilim ve amellerin insanları saadete değil bedbahtlığa götürdüğünü söyleyerek bu noktada bir ölçüt geliştirmenin gereğine işaret etmiştir.

Gazzâlî’nin ikinci türdeki eserlerinde amaçladığı şey bir

Müslümanın gerçek amacı olan ahiret saadetine nasıl

ulaşılacağının yolunu göstermektir ve sadece bir ilme dalan âlimleri bu amacı öncelemedikleri için tenkit etmektedir.

Ona göre ahiret saadetine ancak ilim ve amel birlikteliği

ile ulaşılabilir. Ancak bu noktada kritik soru, hangi ilim ve

amelin insanı saadete ulaştıracağıdır.

Gazzâlî kaleme aldığı Amel, Ahlâk ve Saadet (Mîzânü’l-Amel) ile kişiyi saadete götüren amelin nasıl bilineceğini

ve böyle bir amelle bedbahtlığa götüren amel arasındaki

farkın ne olduğunu ortaya koyuyor.